Karbonhidratlar Hakkında Merak Ettikleriniz
KARBONHİDRATLAR KONUSUNDA KAFANIZI KARIŞTIRMALARINA İZİN VERMEYİN
Son 10–20 yıllık dönemde Atkins furyasıyla ortaya çıkan karbonhidratı (ekmek, tahıl ürünleri vb.) keserek kilo vermek, günümüzde Dukan, Karatay vb. popüler diyetlerle devam etmekte.
Çevremizde de kilo vermek isteyen birine belki de yapılan ilk öneri ‘’Ekmeği kes zayıflarsın.’’ Peki, bu tarz beslenme ne kadar doğru, vücudumuza zarar veriyor mu, ya da uzun dönemde ne gibi yan etkileri olabilir hiç merak ettiniz mi?
Öncelikle belirtmek isterim ki içeriği her ne olursa olsun, tek tip besine dayanan diyetler sağlıksızdır. Kilo verdirir, evet. Çünkü vücudun ana besin kaynaklarından birini kesmiş olursunuz. Sağlıklı mıdır? Hayır, çünkü bu besin kaynağı ile birlikte, onun içeriğindeki vitamin, minerali, lif vb. öğeleri de kesmiş olursunuz.
Ve bir beslenme tarzı ya da diyet eğer yaşam tarzına dönüşmezse, onun sonuçları tabii ki geçici olacaktır. Hızla verdiğiniz kilolar aynı hızda geri dönecek ve bir daha ki sefere kilo vermeniz çok daha zorlaşacaktır. Eminim bu kısır döngü içine girmiş pek çok kişi tanıyorsunuz ya da belki bunlardan biri de sizsiniz.
Sağlıklı kilo vermek ve bunu ömür boyu korumak istiyorsanız ilk yapmanız gereken şey yanlış alışkanlıklarınızı tespit edip bunları teker teker değiştirmektir. Kolay gibi görünebilir, ama alışkanlıkları değiştirmek, özellikle de çevrenizden duyduğunuz çok fazla, ‘’doğru bilinen yanlışlar’’ varsa zordur.
Karbonhidratlar Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar:
Karbonhidratlar vücudumuzun asıl enerji kaynaklarıdır. Karbonhidrattan zengin olan besinler başlıca; tahıllar ve tahıl ürünleri, kök sebzeler, şeker ve şekerli yiyecekler-içecekler, meyveler ve kurubaklagillerdir. Bu grup içinde yararlı ve zararlı olarak tanımlayabileceğimiz besinler elbette vardır. Ama sağlıklı beslenmede asıl önemli olan bir besinin kim tarafından, nasıl ve ne sıklıkta tüketildiğidir. Şimdi doğru olduğunu düşündüğümüz yanlışlara bir göz atalım.
Kilo vermek için karbonhidratları kesmek zorundayım.
Bilimsel çalışmalar göstermektedir ki kilo vermek için önemli olan günlük alınan enerjinin, harcanan enerjiden az olmasıdır. Yani bir insan karbonhidratları kesiyor ama protein ve yağdan fazla enerji alıyorsa, o kişi zayıflayamaz.
2. Karbonhidrata ihtiyacım yok.
Vücudun ana enerji kaynağı karbonhidratlardır. Vücudumuz karbonhidratları glukoza çevirir ve enerji yapımında kullanır. Ayrıca beyin ve sinir sistemi, iskelet ve kas sistemi enerji olarak sadece glukoz kullanmaktadır. Eğer vücut yeterli karbonhidratı alamazsa depolanmış yağ ve zamanla proteinleri (yani kasları) enerji için kullanmaya başlayacaktır. Bu ilk aşamada kulağa hoş gelebilir, ancak yağ ve proteinin enerji yapımında kullanılması vücutta serotonin ve insülin dengesini bozar. Vücut ketozis dediğimiz faza girer. Ketoza girmiş bir kişi, depresif, sinirli olur. Ayrıca uyku ve bağışıkık dengesi bozulur.
3.Karbonhidratlı gıdalar sağlıksızdır.
Daha önce de belirttiğim gibi, bir besinin sağlıklı ya da sağlıksız olması, onu tüketen kişiye, tüketim şekline ve sıklığına bağlıdır. Karbonhidrattan zengin ve zararlı olan gıdalar olduğu gibi yararlı olanlar da vardır. Aynı şey proteinden ve yağdan zengin gıdalar için de geçerlidir. Hiçbir besin için, bu çok sağlıklıdır istediğiniz kadar çok tüketebilirsiniz diyemeyiz. Hipokratın da dediği gibi ‘’Zehir ve ilacı birbirinden ayıran şey dozdur’’.
Karbonhidrattan zengin olup faydalı olan besinler : Tam tahıllar, yulaf, doğal mısır, doğal pirinç, bulgur, kurubaklagiller, meyveler.
Karbonhidrattan zengin olup zararlı besinler: Şeker, şekerli yiyecek ve içecekler, rafine un, pirinç, hamurişleri, beyaz ekmek, konserve mısır, mısır şurubu (özellikle fastfood ve abur cuburlar).
Fark ettiyseniz, zararlı olan besinler daha çok işlenmiş ve aslında besin içeriğinin çoğunu kaybetmiş, neredeyse saf şekere dönüşmüş gıdalar. Faydalı olanlar ise doğal halinde tükettiğimiz karbonhidratlar. Bu nedenle bir besin grubunu tamamen beslenmenizden çıkarmadan önce onun içeriğini, vücutta ne gibi görevleri olduğunu ve sağlığınızı nasıl etkileyeceğini mutlaka araştırın. Yanlış yapılan uygulamalar sonucu sağlığınızdan olmayın.
